O ile okres od roku 1994 do 1998 można by określić jako radosna młodość koncesjonowanej radiofonii, o tyle w kolejnych latach przeważała już raczej chłodna kalkulacja. Małe stacje w ramach ograniczania kosztów przystępowały do sieci tworzonych przez większe, a te duże upraszczały swoją ofertę programową celując w jak największe grono odbiorców. Jako pierwsze – wiosną 1998 roku – eksperymenty z sieciowaniem rozpoczęły stacje diecezjalne tworząc Spółkę Producencką Plus. Była to realizacja pomysłu, który na Konferencji Episkopatu Polski narodził się osiem lat wcześniej, a jego autorem był założyciel Katolickiego Radia Warszawa, ksiądz Tadeusz Łakomiec. Latem 1998 roku nowa spółka rozpoczęła produkcję wspólnych pasm dla trzynastu rozgłośni diecezjalnych, z których każda przyjęła nazwę Plus. Program wzorowany był na gdańskiej stacji diecezjalnej, która na swoim rynku odniosła sukces komercyjny. Wiosną 1999 roku w sieci Plus działały już 24 stacje z takich miast jak Warszawa (2 stacje), Bydgoszcz, Ciechanów, Elbląg, Gdańsk, Gliwice, Głogów, Gniezno, Gorzów Wielkopolski, Gryfice, Katowice, Kielce, Kraków, Legnica, Lipiany, Lublin, Łowicz, Łódź, Opole, Płock, Szczecin, Tarnów i Zielona Góra. Hasła, które można było wówczas w nich usłyszeć to „Radio Dobrze Nastawione” i „Wiemy co się święci”. Niecałe trzy lata później doszło do kryzysu – trwały poszukiwania nowego inwestora, z sieci zaczynała się wymykać rozgłośnia warszawska, niewynagradzani pracownicy ogłosili strajk, a produkcja programu przenosiła się do Katowic i do Gdańska… Problemy miały zniknąć po otrzymaniu przez Plusa nowej częstotliwości w Warszawie. I choć początkowo to się nie udawało, ostatecznie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ogłosiła konkurs na program społeczno-religijny, w którym założona przez franciszkanów spółka Nadawca pokonała Kościół Zielonoświątkowy. I rzeczywiście – inwestor, Dresdner Kleinwort Capital, zainwestował w Plusa blisko 5 milionów dolarów. Sieć zaczęła żyć nowym życiem, grać nową muzykę i zmieniła hasło na „Twoja nowa muzyka, najlepsza muzyka na dziś”. Warszawski nadajnik pracujący na częstotliwości 93,3 MHz uruchomiony został 14 sierpnia 2002 roku. 10 marca 2003 roku Plus zmienił format na soft AC i wprowadził hasło „Łagodne przeboje”. Na lata 2002-2003 przypadł dalszy odpływ stacji diecezjalnych z sieci. W grupie tej oprócz Radia Józef i Radia Warszawa-Praga znalazły się rozgłośnie z Ciechanowa, Płocka, Katowic, Poznania i – czasowo – z Tarnowa. Dwa lata później doszło do kolejnego kryzysu. Początkowo nowym inwestorem miało być berlińskie Radio Hundert,6, transakcja ta została jednak wstrzymana. Trzy miesiące później niedoszły współwłaściciel Plusa zbankrutował. Ostatecznie spółki obsługujące sieć w dotychczasowej postaci upadły, a diecezje musiały zdecydować czy współpracować będą ze wskazaną przez prezesa Plusa, księdza Kazimierza Sowę, spółką Ad.Point, nadawcą m.in. Radia 94 czy z wybraną przez Episkopat spółką Time, będącą właścicielem Radia Eska. Ta pierwsza stała się właścicielem nazwy i logo Plusa, którego ostatecznie można było słuchać w Bydgoszczy, Gdańsku, Gnieźnie, Gorzowie Wielkopolskim, Gliwicach, Głogowie, Kielcach, Legnicy, Opolu, Radomiu i Zielonej Górze. Druga utworzyła sieć VOX FM słyszalną w Białymstoku, Gryficach, Koszalinie, Krakowie, Lipianach, Łodzi, Szczecinie i Warszawie. Na emisję własnego programu zdecydowało się wówczas Radio eR z Lublina, wcześniej zrobiło to Radio RDN Małopolska z Tarnowa i Radio Victoria z Łowicza. We wrześniu 2007 roku hasło „Łagodne przeboje” zostało zastąpione przez „Przeboje w dobrym nastroju”.
Pod koniec lat dziewięćdziesiątych podobną konsolidację przeprowadzało też Radio Eska. Tym samym stacja rozpoczęła realizację założeń z czasów pierwszego procesu koncesyjnego i ubiegania się o koncesję ogólnopolską. Początkowo sieci tworzyły się dwutorowo – wokół programu poznańskiego i warszawskiego – pozostawiając Wrocław nieco na uboczu. Przy Radiu S Poznań skupiły się trzy stacje – Radio S Gorzów powstałe z przekształcenia Radia GO, Radio S Piła będące dawnym Radiem Piła i Radio S Zielona Góra. Warszawska Eska, która rozszerzyła swoją koncesję o nadajniki w Białymstoku i Olsztynie, również miała trzy takie stacje – w Lublinie, Bydgoszczy i Trójmieście. Eską Lublin stało się Radio Rytm, Eską Bydgoszcz Radio El, a Eską Trójmiasto Radio ARnet. Sytuacja w Trójmieście była szczególna, bowiem nowa Eska rozgłośnia konkurowała z działającą od 1994 roku Eską Nord. Wynikało to z faktu, że lokalny większościowy właściciel tej ostatniej nie wyraził zainteresowania wejściem do budowanej sieci. Na początku roku 2000 Radio S Poznań zmieniło się w Eskę Poznań, zacieśniono też jednocześnie współpracę programową pomiędzy niezależnymi dotychczas ośrodkami. W latach 2000-2001 do koncesji warszawskiej Eski dopisane zostały kolejne dwie częstotliwości – w Kielcach i Toruniu. Dopiero rok później – przy odnawianiu wydanego przez KRRiT zezwolenia dla stołecznej stacji – utworzono z nich lokalne rozgłośnie. W okresie od roku 2000 do 2004 do sieci Eska dołączyli kolejni nadawcy – łódzkie Radio Manhattan, opolska Fama, Radio Bełchatów, Radio Rezonans z Sosnowca, Radio Reja ze Szczecinka, Radio Radom, Radio Iława i Radio Grudziądz – pod tym szyldem powstały też nowe stacje w Ostrowie Wielkopolskim, Krakowie i Lesznie. W samym tylko roku 2005 do sieci dołączyły rzeszowskie i zamojskie stacje nadające pod szyldem FAN FM, Radio MTM FM ze Starachowic, przemyskie Radio HOT, płockie Radio Puls FM, Radio Plus Łomża i szczecińska Plama, a w latach 2006-2007 Radia Maks z Tarnowa i Bochni oraz Radio As z Inowrocławia. Przez ten czas w warstwie programowej Eska ewoluowała w kierunku muzycznej stacji młodzieżowej.
Jako, że liczba stacji chcących skryć się pod skrzydłami Eski była większa niż zapotrzebowanie sieci, zdecydowano się na stworzenie kolejnych marek. I tak w grudniu 2000 roku w Poznaniu na bazie akademickiego Radia Fan powstało Radio Super FM. Stacja ta miała pojawić się również w Warszawie, ale zanim do tego doszło nadawca wprowadził nowy format z nową nazwą. W czerwcu 2003 roku w Poznaniu i Toruniu – na bazie Radia Toruń – ruszyło Radio Gold FM, w sierpniu tego samego roku do tego projektu dołączyła Warszawa, a w maju 2004 roku Łódź, gdzie nowa stacja zastąpiła Radio TKM FM. Żywot rozgłośni grających stare przeboje nie był jednak długi – pierwsza z nich, poznańskie 107,4 Gold FM, jeszcze w listopadzie 2004 roku zastąpiona została przez Eskę Rock. Rok później pod tą nazwą zaczęły nadawać stacje warszawska i łódzka. Kolejnym rozbudowaniem sfery wpływów był zakup we wrześniu 2007 roku ponadregionalnego Radia WAWa, które od listopada 2004 roku grało tylko polską muzykę.
Od budowania sieci lokalnych stacji z polską muzyką zaczynała grupa radiowa tworzona przez Agorę, wydawcę „Gazety Wyborczej”. Znalazło się w niej m.in. wrocławskie Radio Kolor, bydgoskie Radio Elita i trójmiejskie Radio Trefl. Z czasem – w oparciu o sukces stworzonego przez Wojciecha Manna i Krzysztofa Maternę warszawskiego Radia Pogoda – zaczęły one grać największe hity wszech czasów w myśl hasła „Złote Przeboje”. W kolejnych latach do sieci włączone zostały Radio Echo z Nowego Sącza, Radio C z Częstochowy, Radio O!le z Opola, Radio Puls z Lublina, Radio Wanda z Krakowa, Radio 88,4 FM z Poznania, Radio 44 ze Świnoujścia oraz Twoje Radio Jowisz z Jeleniej Góry i Twoje Radio Wałbrzych. Muzykę lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych można było usłyszeć również w Radiu Karolina z Katowic i Radiu RES z Rzeszowa, później do sieci dołączyły nowe stacje z Pabianic, Zamościa i Międzyzdrojów. W 2004 roku stacje ujednoliciły nazwy wprowadzając do nich człon Złote Przeboje. Od 1998 roku Agora była też jednym ze współwłaścicieli Radia TOK FM. W 2003 roku stacja przyjęła nową formułę i zmieniła hasło z „Rozmowy niekontrolowane” na „Pierwsze radio informacyjne”.
Kolejne sieci tworzone przez Agorę nie były już takim sukcesem. Mało kto pamięta dziś o istnieniu sieci POP FM (w Katowicach za Radio BaRyS i w Poznaniu). Było też Radio Klasyka (w Warszawie na bazie Radia Classic, w Poznaniu zamiast Radia Obywatelskiego), Rock Radio (na Mazowszu za Radio Mazowsze z Łomianek, w Wielkopolsce za Radio Wielkopolska ze Śremu i na Śląsku za wspomniane Radio POP FM) i Radio KISS FM (w Poznaniu za Radio Klasyka). Pomysłem Agory było też budowanie sieci w oparciu o kupioną od grupy RMF markę Blue FM. Stacja pod tą nazwą nadawała w Krakowie do roku 2002, kiedy to nie otrzymała nowej koncesji i musiała zakończyć nadawanie. Nowe Radio Blue FM pojawiło się w Krakowie (za Radio Echo), Poznaniu (za Radio POP FM), Bydgoszczy (za Radio Pomoże), we Wrocławiu, Opolu i Zielonej Górze (za Radio Klakson) oraz w Katowicach (za Radio TOP). W 2005 roku na bazie Radia Blue FM i warszawskiej częstotliwości Radia Klasyka stworzony został projekt Roxy FM, a spółki posiadające koncesje na nadawanie w Zielonej Górze, Poznaniu i Łomiankach sprzedano grupie RMF.
Ta ostatnia, choć w lokalną radiofonię inwestowała już w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych, to budowanie sieci stacji lokalnych z prawdziwego zdarzenia rozpoczęła dopiero pod koniec ubiegłego wieku. W pierwszej fazie projektu w jej portfolio znalazły się m.in. wspomniane Radio Blue z Krakowa, Radio Pro Kolor z Opola i Pomorska Stacja Radiowa ze Szczecina. Działania te nie spotkały się jednak z przychylnością Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która nie przyznała nowych koncesji dwóm pierwszym stacjom. Drugie podejście grupa RMF rozpoczęła od Radia Łan z Proszowic koło Krakowa i wprowadzenia marki Radio Region. Następnie – w wyniku wyroku sądowego – odzyskała częstotliwość w Opolu, a potem już się posypało… przejęcie od działającej od 2002 roku grupy Y-Radio Radia Fon z Częstochowy, Radia ABC ze Szczecina, Radia BRW ze Szczawna-Zdroju i Radia BAB z Łomży, kupienie od Agory Radia Blue FM w Zielonej Górze, Rock Radia Mazowsze i Radia KISS FM w Poznaniu oraz wchłonięcie takich niezależnych stacji jak Radio TAK FM z Kielc i Radio Vigor FM ze Słupska sprawiło, że utworzone we wrześniu 2004 roku RMF MAXXX znalazło się w czołówce sieci radiowych w Polsce.
Alternatywną siecią tworzoną od 2003 roku przez grupę RMF było prezentujące muzykę klasyczną i filmową Radio RMF Classic. W pierwszym etapie stacja nadawała w trzech miastach – w Krakowie za Radio Opera FM, w Warszawie za Radio Zdrowie i w Szczecinie za Pomorską Stację Radiową. Potem doszły nowe częstotliwości w Gdańsku, Wrocławiu, Łodzi, Białymstoku, Bydgoszczy, Toruniu i Katowicach.
Radio ZET poszerzanie swojej sfery wpływów rozpoczęło dopiero w roku 2000, ale za to z przytupem – od przejęcia Radiostacji powstałej 11 listopada 1998 roku na bazie Rozgłośni Harcerskiej. W dniu wkroczenia pod skrzydła Zetki stacja ta dysponowała siedmioma nadajnikami – w Gdańsku, Gdyni, Krakowie, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu. W kolejnych latach do tej listy dołączyły jeszcze Olsztyn, Łódź, Zielona Góra, Szczecin i Koszalin. Dalszy rozwój grupy Eurozet to przejęcie w 2007 roku spółki Ad.Point. Jej historia sięga roku 2000. Na początku skupiała nadające na południu Polski Radio Flash z Zabrza, Radio SBB Rodło z Bytomia i Radio Delta z Bielska-Białej. Wkrótce do grupy dołączyło Radio WaMa z Olsztyna, Radio Las Vegas z Ciechocinka oraz uruchomione w Warszawie Radio 94. W wyniku przetasowań w sieci stworzone zostały ostatecznie następujące projekty: AntyRadio nadające w Warszawie, na Śląsku i w Krakowie, Radio Planeta FM dostępne na Śląsku, Podbeskidziu, Opolszczyźnie i Kielcach oraz Radio Flash w Koninie i Słupcy. W latach 2004-2008 w Katowicach działało również Radio NRJ FM mające być pierwotnie siecią stacji grających jazz. Ostatecznie grupie udało się pozyskać tylko tę jedną częstotliwość. W 2005 roku do marek zarządzanych przez Ad.Point dołączyła jeszcze jedna – Radio Plus.
W 2002 roku budowanie swojej grupy medialnej rozpoczęło toruńskie Radio GRA. Jako pierwsze do sieci dołączyło Radio I z Inowrocławia. Trzy lata później powstała GRA w Bydgoszczy, a w 2006 GRA zajęła miejsce Radia W we Włocławku. W tym samym roku kieleckie Radio FaMa uruchomiło rozgłośnię w Tomaszowie Mazowieckim.
Pisząc o latach 1998-2007 nie sposób nie wspomnieć o szczególnym dniu, który – wbrew medialnym doniesieniom – nie okazał się ani końcem świata ani początkiem nowego wieku, ale z całą pewnością był początkiem nowego etapu w historii radiofonii w Polsce. 1 stycznia 2000 roku nasz kraj – po czterech dekadach – oficjalnie wycofał się z emisji w tzw. „dolnym” paśmie UKF. Legalnie pozostać tam mogli tylko ci nadawcy, dla których nie znalazła się odpowiednia częstotliwość w paśmie „górnym”. I to tylko do momentu jej znalezienia. Do tej grupy należało m.in. warszawskie Radio Eska, Radio WAWa i Radio Dla Ciebie w Siedlcach oraz kilka lokalizacji Radia Maryja. Niektórzy nadawcy na własną rękę interpretowali ten przepis lub łamali go w imię protestu. Do pierwszej grupy należało Radio Konin, do drugiej ogólnopolski RMF FM. Nadajnik wysokich częstotliwości jego radia stoi 10 kilometrów od Konina – pisał o tym pierwszym dziennikarz „Gazety Wielkopolskiej” 19 stycznia 2000 roku – Aby osiągnąć zasięg i moc zbliżoną do tej, którą gwarantuje mu koncesja, musi nadajnikiem niskiej częstotliwości dosyłać sygnał wspomagający wyższą. Ta zmiana pociągnęła też za sobą zmniejszenie stereofonicznego zasięgu Programu I Polskiego Radia, który do 31 grudnia 1999 roku był dostępny na jednej z trzech sieci ogólnopolskich w „niskim” zakresie i jedynie wyspowo w wybranych miastach w zakresie „górnym”. Najdłużej – aż do 1 czerwca 2004 roku – w zakresie 66-74 MHz pozostało Radio Dla Ciebie. Tutaj problem wynikał z faktu, że z obiektu w Chotyczach koło Łosic na częstotliwości przeznaczonej dla warszawskiej stacji nadawało Radio Lublin, docierające w ten sposób do północnych i północno-wschodnich krańców województwa lubelskiego.
Kolejnym wydarzeniem roku 2000 było rozpoczęcie budowy trzeciej ogólnopolskiej sieci dla Polskiego Radia w „górnym” paśmie UKF. Dzięki kilkudziesięciu nadajnikom, małej i dużej mocy, Polskie Radio Bis miało stać się słyszalne na powierzchni kilkudziesięciu procent kraju. Tym samym we wrześniu – po blisko trzech latach – zakończyło się tak zwane dzielenie anteny z Dwójką. W nowej sieci znalazło się kilka niezagospodarowanych wcześniej częstotliwości „genewskich”.
Na opisywany okres przypadło również przyznawanie nowych koncesji dla nadawców, którzy dokument uprawniający do nadawania uzyskali w pierwszym i drugim procesie koncesyjnym. Trzeba w tym miejscu przypomnieć, że ówczesne prawo nie przewidywało czegoś takiego jak przedłużenie wydanej wcześniej koncesji. Tutaj najwięcej zamieszania wzbudziła kwestia rozszczepień programowych nadawców ogólnopolskich oraz odmówienie wydania nowych koncesji dla krakowskiego Radia Blue FM i opolskiego Radia Pro Kolor powiązanych z grupą RMF oraz Twojego Radia Wałbrzych będącego w rękach Agory. W pierwszym przypadku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zgodziła się jedynie na rozszycia programowe bez możliwości nadawania w nich reklam, na co nadawca nie chciał się zgodzić. Jeśli Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie zmieni swojej decyzji, będziemy musieli zamknąć lokalne oddziały, w których pracuje dziś ponad 200 osób – mówiła „Gazecie w Lublinie” z 19 marca 2001 roku Anna Kozłowska z RMF FM – Po prostu nie będzie nam się opłacało ich utrzymywanie. Ostatecznie Rada postawiła na swoim. Działanie takie miało uchronić lokalnych nadawców, zdaniem których tort reklamowy w poszczególnych miastach był zbyt mały. W obronę lokalnego rynku włączył się Konwent Komercyjnych Stacji Radiowych, skupiający kilkudziesięciu nadawców niezależnych i sieciowych. Patrząc z perspektywy czasu to właśnie sieci zaczęły robić to, co zakazano RMF-owi – z tym, że na bazie koncesji lokalnych. Konwent zajmował się również m.in. sprawą negocjacji nowych warunków umów nadawców z ZAiKS-em. Mniej lub bardziej przejściowe problemy z rekoncesjonowaniem miało też m.in. konińskie Radio 66, Radio Konin, Radio OKO z Ostrołęki czy Radio Eska Nord z Trójmiasta. Do nowych nadawców, którzy pojawili się w tym okresie należą Radio Racja nadające swój program dla Białorusi i mniejszości białoruskiej w Polsce, wówczas jeszcze lokalne Radio PiN 102 FM, Akademickie Radio Kampus z Warszawy, Akademickie Radio Luz z Wrocławia i skierowane do mniejszości kaszubskiej Radio Kaszëbë z Władysławowa.
Lata 1998-2007 były też bogate w doniesienia z fal średnich i długich. To nie tylko wspomniana już w poprzednim rozdziale rezygnacja Polskiego Radia z emisji w zakresie MW, ale też przeprowadzona w 2001 roku jego reaktywacja. Plan był prosty. Chcieliśmy wejść w eter w sytuacji, gdy zlikwidowano dolne pasmo UKF i wielu słuchaczy poszukiwało nowej częstotliwości – mówił dziennikowi „Słowo Ludu” z 8 lutego 2001 roku Witold Parzonka, prezes spółki Polskie Fale Średnie – Niestety nasz wniosek przeleżał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Na pierwszy ogień poszła gminna rozgłośnia w Lipsku na Mazowszu. W kolejnych latach podobne stacje powstały m.in. w gminie Cmolas, Puławach, Radzyniu Podlaskim, Andrychowie, Lubaczowie, Kraśniku, Włodawie, Żywcu, Lublińcu, Kłodzku, Chojnicach i Busku-Zdroju. Początkowo, w czasie kiedy nie był nadawany program lokalny, rozgłośnie te retransmitowały regionalną rozgłośnię Polskiego Radia. Później w tym miejscu zaczął pojawiać się program centralny przygotowywany przez krakowską spółkę. Do informacji związanych z rozwojem można z całą pewnością też zaliczyć otwarcie Radiowego Centrum Nadawczego w Solcu Kujawskim, które przejęło emisję Programu I z Raszyna. Stało się to w wakacje 1999 roku. Uzyskane parametry były zdecydowanie lepsze niż w przypadku Raszyna, ale pod względem zasięgu daleko mu było do niezapomnianego Konstantynowa koło Gąbina. Sygnał z Solca Kujawskiego dotrze na obszar całej Polski i będzie nieporównywalnie lepszej jakości – mówił tygodnikowi „Antena” nr 35 z 30 sierpnia 1999 roku prezes Polskiego Radia Stanisław Popiołek – Dotychczas mogło nas słuchać tylko 70% miast w Polsce. Dzięki temu mogło dojść do kolejnej już reaktywacji – na nieużywanej od 1991 roku częstotliwości 198 kHz Raszyn rozpoczął emisję Radia Parlament – najpierw na spółkę z Trójką, a potem Polskim Radiem Bis.
Wzloty i upadki przeżywała też cyfrowa radiofonia. Po poważnej awarii nadajnika DAB pracującego na 105,008 MHz i trwającej kilka lat przerwie w testowaniu w 2003 roku emisja została wznowiona. Po przeznaczeniu dotychczasowej częstotliwości dla celów radiofonii analogowej nowy multipleks uruchomiony został w paśmie VHF-III na kanale 10B (211,648 MHz). Znalazło się w nim pięć programów – Jedynka, Dwójka, Trójka, Biska i Radio Dla Ciebie. Również i ten test nie okazał się szczęśliwy – do pierwszej awarii doszło w wakacje 2004 roku. Kilka miesięcy po wznowieniu emisji, które nastąpiło w kwietniu 2005 roku, w eterze obecny był jedynie pusty multipleks o nazwie hwf98147. Jego emisja zakończona została na jesieni tego samego roku. Potem przyszła pora na testy radia w DVB-T oraz w systemie HD Radio. W ramach tego ostatniego w czerwcu 2006 roku prowadzona była dodatkowa emisja Jedynki na częstotliwości 87,5 MHz z siedziby Polskiego Radia przy al. Niepodległości 77/85. Przy analogowym sygnale jako przekaz dodatkowy obecna była Jedynka z przepływnością 64 kbps oraz Trójka z 32 kbps.
Aktualizacja: 29.10.2017